Τι είναι το σαπούνι;
Σαπούνι είναι το άλας που παράγεται όταν αντιδράσει λάδι με καυστική σόδα (NaOH) ή καυστική ποτάσα (KOH).
Η καυστική σόδα ή ποτάσα, είναι καυστικές (όπως το λέει και το όνομά τους) και διαβρωτικές ουσίες, αλλά μετά την παραγωγή του σαπουνιού (σαπωνοποίηση) δεν μένει καθόλου καυστική στο τελικό προϊόν
. ΟΛΑ τα σαπούνια παράγονται με καυστική, αυτός είναι και ο ορισμός του σαπουνιού.
Επίσης παράγεται γλυκερίνη που στην περίπτωση της θερμής μεθόδου σαπωνοποίησης ξεπλένεται και φεύγει, στην περίπτωση της ψυχρής μεθόδου μένει και κάνει το σαπούνι απαλό.
Θερμή μέθοδος και παράδοση
Η παραγωγή ελαιολάδου και η παρασκευή σαπουνιού είναι άρρηκτα συνδεδεμένες.
Παραδοσιακά η παραγωγή σαπουνιού και η παραγωγή λαδιού πάνε χέρι με χέρι. Στο όμορφο νησί μας, τη Λέσβο, η παραγωγή ελαιολάδου ήταν για πολλά χρόνια μια από τις κύριες πηγές πλούτου, καθώς παράγεται πολύ καλής ποιότητας και χαμηλής οξύτητας λάδι....
Δεδομένου ότι τα ελαιόδεντρα έχουν «μαξούλι», δηλαδή καρπό, κάθε δεύτερο χρόνο, οι άνθρωποι συνήθιζαν να χρησιμοποιούν το περσινό λάδι για να περάσουν τη χρονιά ώστε να διασφαλίσουν ότι θα έχουν και όταν δεν κάνουν τα δέντρα καρπό. Εκτός από αγροτικά προϊόντα, είχαν και λίγα κατσίκια και πρόβατα που τους παρείχαν τυρί που συντηρούσαν βάζοντάς το μέσα στο λάδι. Επίσης, εκτός από το καλό λάδι, μερικές φορές παράγεται ελαιόλαδο μεγαλύτερης οξύτητας. Έτσι, όλα τα βαριά και παλιά λάδια, τα οποία περίσσευαν, τα έκαναν σαπούνι.
Παλιότερα έφτιαχναν στα σπίτια τους, σε καζάνια, σαπούνι με τη θερμή μέθοδο, δηλαδή έκαναν τη σαπωνοποίηση σε θερμοκρασίες πάνω από 95οC. Η διαδικασία αυτή παράγει σαπούνι χωρίς γλυκερίνη που, εφ’ όσον έχει γίνει σωστά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα. Μ’ αυτό πλένονταν και έπλεναν τα ρούχα τους.
Ακόμα παράγεται σαπούνι θερμής μεθόδου από διάφορους συνεταιρισμούς στο νησί.
Σαπούνι ψυχρής μεθόδου
Παραγωγή σαπουνιού ψυχρής μεθόδου σε μικρές δόσεις
Για το σαπούνι ψυχρής μεθόδου θέλουμε πιο χαμηλές θερμοκρασίες (κάτω από 50οC ) και πολλή ακρίβεια στις μετρήσεις.
Επειδή με αυτή τη μέθοδο, το σαπούνι δεν ξεπλένεται όπως εκείνο της θερμής μεθόδου, πρέπει να υπολογίσουμε ακριβώς πόση καυστική θα βάλουμε ώστε να μην μείνει καθόλου στο τελικό προϊόν. Συνήθως αφήνουμε και ένα μικρό ποσοστό ασαπωνοποίητα έλαια, ώστε το σαπούνι μας να γίνει πιο απαλό. Με την ψυχρή μέθοδο η γλυκερίνη που παράγεται φυσικά σαν υποπροϊόν της όλης διαδικασίας μένει στο σαπούνι πράγμα που το κάνει πολύ απαλό και περιποιείται το δέρμα.
Χειροποίητα σαπούνια
Τα χειροποιήτα σαπούνια φτιάχνονται και συσκευάζονται σε μικρές παρτίδες, με ιδιαίτερη φροντίδα. Γι’αυτό το λόγο, το κάθε σαπούνι είναι μοναδίκο, ένα μικρό έργο τέχνης. Ακόμα κι αν χρησιμοποιήσεις την ίδια συνταγή και την ίδια τεχνική, λόγω μικρών αλλαγών στην θερμοκρασία, στην υγρασία ή στα συστατικά, είναι σχεδόν απίθανο να βγει το ίδιο σαπούνι.
Χάρη στις μικρές παρτίδες παρασκευής των σαπουνιών, υπάρχει το πλεονέκτημα της ευελιξίας, ώστε να μπορούμε να φτιάξουμε ειδικά σαπούνια ανάλογα με τις ανάγκες του καθενός. Για παράδειγμα, φτιάχνουμε σαπούνια με περισσότερα ασαπωνοποίητα έλαια, ώστε να έχουμε πιο απαλό σαπούνι για το πρόσωπο, σαπούνια-σαμπουάν για τα μαλλιά, με συστατικά που δυναμώνουν τα μαλλιά, ή σαπούνια με πιο έντονη καθαριστική δράση, όπως το σαπούνι με καφέ ή το σαπούνι του ναυτικού. Επίσης, μπορούμε να φτιάξουμε κάποιο σαπούνι ανάλογα με τις δικές σας ανάγκες ή προτιμήσεις.
Το κάθε σαπούνι είναι μοναδικό, ένα μικρό έργο τέχνης. Δεν μπορείς να φτιάξεις το ίδιο σαπούνι δύο φορές!
Για να φτιάξουμε απαλό σαπούνι για το πρόσωπο, προσθέτουμε στην συνταγή μας επιπλέον βούτυρο καριτέ
Το σαπούνι με καφέ έχει έντονη καθαριστική δράση και διώχνει τις μυρωδιές!
Το σαπούνι του ναυτικού περιέχει λάδι καρύδας και αλάτι. Έτσι έχει πολύ ισχυρή καθαριστική δράση.
Μία από τις σημαντικότερες διαφορές του χειροποιήτου σαπουνιού με το βιομηχανικό σαπούνι, είναι ότι στο βιομηχανικό σαπούνι αφαιρείται η γλυκερίνη. Αυτό κάνει το σαπούνι σκληρό και να κρατάει περισσότερο, αλλά χάνονται οι ενυδατικές ιδιότητες της γλυκερίνης. Τα βιομηχανικά σαπούνια γλυκερίνης, φτιάχνονται όπως τα υπόλοιπα σαπούνια θερμής μεθόδου, αλλά στο τέλος προσθέτουν γλυκερίνη, μαζί με οινόπνευμα (και πολλές φορές και άλλα συστατικά). Στο χειροποίητο σαπούνι ψυχρής μεθόδου, η γλυκερίνη μένει φυσικά μέσα στο σαπούνι, χωρίς την προσθήκη άλλων συστατικών.Σαπούνι ελαιολάδου
Το σαπούνι ελαιολάδου δίνει αρκετή γλυκερίνη γι’ αυτό θεωρείται από τα καλύτερα. Όμως δεν αφρίζει και δεν έχει καλές καθαριστικές ιδιότητες. Βελτιώνουμε τις ιδιότητες του σαπουνιού προσθέτοντας άλλα έλαια ώστε να έχουμε πιο σκληρή μπάρα, αφρισμό και καθαρισμό.
Επίσης πρέπει να έχουμε υπομονή, αφήνουμε το σαπούνι ψυχρής μεθόδου να ωριμάσει σαν το καλό κρασί, όσο περισσότερο τόσο καλύτερα.
Σαπούνι είναι το άλας που παράγεται όταν αντιδράσει λάδι με καυστική σόδα (NaOH) ή καυστική ποτάσα (KOH).
Η καυστική σόδα ή ποτάσα, είναι καυστικές (όπως το λέει και το όνομά τους) και διαβρωτικές ουσίες, αλλά μετά την παραγωγή του σαπουνιού (σαπωνοποίηση) δεν μένει καθόλου καυστική στο τελικό προϊόν
Επίσης παράγεται γλυκερίνη που στην περίπτωση της θερμής μεθόδου σαπωνοποίησης ξεπλένεται και φεύγει, στην περίπτωση της ψυχρής μεθόδου μένει και κάνει το σαπούνι απαλό.
Θερμή μέθοδος και παράδοση
Η παραγωγή ελαιολάδου και η παρασκευή σαπουνιού είναι άρρηκτα συνδεδεμένες.
Παραδοσιακά η παραγωγή σαπουνιού και η παραγωγή λαδιού πάνε χέρι με χέρι. Στο όμορφο νησί μας, τη Λέσβο, η παραγωγή ελαιολάδου ήταν για πολλά χρόνια μια από τις κύριες πηγές πλούτου, καθώς παράγεται πολύ καλής ποιότητας και χαμηλής οξύτητας λάδι....
Δεδομένου ότι τα ελαιόδεντρα έχουν «μαξούλι», δηλαδή καρπό, κάθε δεύτερο χρόνο, οι άνθρωποι συνήθιζαν να χρησιμοποιούν το περσινό λάδι για να περάσουν τη χρονιά ώστε να διασφαλίσουν ότι θα έχουν και όταν δεν κάνουν τα δέντρα καρπό. Εκτός από αγροτικά προϊόντα, είχαν και λίγα κατσίκια και πρόβατα που τους παρείχαν τυρί που συντηρούσαν βάζοντάς το μέσα στο λάδι. Επίσης, εκτός από το καλό λάδι, μερικές φορές παράγεται ελαιόλαδο μεγαλύτερης οξύτητας. Έτσι, όλα τα βαριά και παλιά λάδια, τα οποία περίσσευαν, τα έκαναν σαπούνι.
Παλιότερα έφτιαχναν στα σπίτια τους, σε καζάνια, σαπούνι με τη θερμή μέθοδο, δηλαδή έκαναν τη σαπωνοποίηση σε θερμοκρασίες πάνω από 95οC. Η διαδικασία αυτή παράγει σαπούνι χωρίς γλυκερίνη που, εφ’ όσον έχει γίνει σωστά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα. Μ’ αυτό πλένονταν και έπλεναν τα ρούχα τους.
Ακόμα παράγεται σαπούνι θερμής μεθόδου από διάφορους συνεταιρισμούς στο νησί.
Σαπούνι ψυχρής μεθόδου
Παραγωγή σαπουνιού ψυχρής μεθόδου σε μικρές δόσεις
Για το σαπούνι ψυχρής μεθόδου θέλουμε πιο χαμηλές θερμοκρασίες (κάτω από 50οC ) και πολλή ακρίβεια στις μετρήσεις.
Επειδή με αυτή τη μέθοδο, το σαπούνι δεν ξεπλένεται όπως εκείνο της θερμής μεθόδου, πρέπει να υπολογίσουμε ακριβώς πόση καυστική θα βάλουμε ώστε να μην μείνει καθόλου στο τελικό προϊόν. Συνήθως αφήνουμε και ένα μικρό ποσοστό ασαπωνοποίητα έλαια, ώστε το σαπούνι μας να γίνει πιο απαλό. Με την ψυχρή μέθοδο η γλυκερίνη που παράγεται φυσικά σαν υποπροϊόν της όλης διαδικασίας μένει στο σαπούνι πράγμα που το κάνει πολύ απαλό και περιποιείται το δέρμα.
Τα χειροποιήτα σαπούνια φτιάχνονται και συσκευάζονται σε μικρές παρτίδες, με ιδιαίτερη φροντίδα. Γι’αυτό το λόγο, το κάθε σαπούνι είναι μοναδίκο, ένα μικρό έργο τέχνης. Ακόμα κι αν χρησιμοποιήσεις την ίδια συνταγή και την ίδια τεχνική, λόγω μικρών αλλαγών στην θερμοκρασία, στην υγρασία ή στα συστατικά, είναι σχεδόν απίθανο να βγει το ίδιο σαπούνι.
Χάρη στις μικρές παρτίδες παρασκευής των σαπουνιών, υπάρχει το πλεονέκτημα της ευελιξίας, ώστε να μπορούμε να φτιάξουμε ειδικά σαπούνια ανάλογα με τις ανάγκες του καθενός. Για παράδειγμα, φτιάχνουμε σαπούνια με περισσότερα ασαπωνοποίητα έλαια, ώστε να έχουμε πιο απαλό σαπούνι για το πρόσωπο, σαπούνια-σαμπουάν για τα μαλλιά, με συστατικά που δυναμώνουν τα μαλλιά, ή σαπούνια με πιο έντονη καθαριστική δράση, όπως το σαπούνι με καφέ ή το σαπούνι του ναυτικού. Επίσης, μπορούμε να φτιάξουμε κάποιο σαπούνι ανάλογα με τις δικές σας ανάγκες ή προτιμήσεις.
Το κάθε σαπούνι είναι μοναδικό, ένα μικρό έργο τέχνης. Δεν μπορείς να φτιάξεις το ίδιο σαπούνι δύο φορές!
Για να φτιάξουμε απαλό σαπούνι για το πρόσωπο, προσθέτουμε στην συνταγή μας επιπλέον βούτυρο καριτέ
Το σαπούνι με καφέ έχει έντονη καθαριστική δράση και διώχνει τις μυρωδιές!
Μία από τις σημαντικότερες διαφορές του χειροποιήτου σαπουνιού με το βιομηχανικό σαπούνι, είναι ότι στο βιομηχανικό σαπούνι αφαιρείται η γλυκερίνη. Αυτό κάνει το σαπούνι σκληρό και να κρατάει περισσότερο, αλλά χάνονται οι ενυδατικές ιδιότητες της γλυκερίνης. Τα βιομηχανικά σαπούνια γλυκερίνης, φτιάχνονται όπως τα υπόλοιπα σαπούνια θερμής μεθόδου, αλλά στο τέλος προσθέτουν γλυκερίνη, μαζί με οινόπνευμα (και πολλές φορές και άλλα συστατικά). Στο χειροποίητο σαπούνι ψυχρής μεθόδου, η γλυκερίνη μένει φυσικά μέσα στο σαπούνι, χωρίς την προσθήκη άλλων συστατικών.Σαπούνι ελαιολάδου
Το σαπούνι ελαιολάδου δίνει αρκετή γλυκερίνη γι’ αυτό θεωρείται από τα καλύτερα. Όμως δεν αφρίζει και δεν έχει καλές καθαριστικές ιδιότητες. Βελτιώνουμε τις ιδιότητες του σαπουνιού προσθέτοντας άλλα έλαια ώστε να έχουμε πιο σκληρή μπάρα, αφρισμό και καθαρισμό.
Επίσης πρέπει να έχουμε υπομονή, αφήνουμε το σαπούνι ψυχρής μεθόδου να ωριμάσει σαν το καλό κρασί, όσο περισσότερο τόσο καλύτερα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου